Kayseri PEDAGOG
Pedagog, çocuk ve ergenlerin psikolojik, sosyal, bilişsel ve duygusal gelişimlerini önemseyen, gerektiğinde ebeveynlere psikolojik ve öğretici danışmanlık veren, çocuk ve ergenlerle çalışan uzmanlardır. Pedagog, çocukların fiziksel, psikolojik, duygusal ve sosyo-psikolojik gelişimlerini toplum tarafından kabul edilen normlara göre inceler ve burada oluşan sapmaların düzeltilmesinde rol oynar.
Pedagoglar ayrıca çocuk mahkemesi bilirkişisi, çocuk gözaltı merkezi gözlemcisi ve uzmanı, her düzeyde okul disiplin kurulu danışmanı, kreş ve çocuk yuvalarının açılmasında bilirkişi, sağlık kurumları, hastane çocuk kliniklerinde ve psikolojik danışma merkezlerinde uzman olarak görev yapmaktadırlar.
Pedagoglar ve Psikologlar aynı uzmanlık alanına sahip değillerdir. Psikologlar Psikoloji Bölümü'nden mezun olurlar, Pedagoglar Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bölümü'nden mezun olmuşlardır ve bu bölümden mezun olduktan sonra Pedagog unvanını almışlardır.
4-12 yaş arasındaki çocuklarla çalışılacak en etkili yöntemlerden biri Oyun Terapisidir.
Oyun Terapisi nedir?
Oyun çocuğun ilk dilidir ve aynı zamanda tek evrensel dildir. Oyunlar, duyguları ifade etme, kişilerarası ilişkileri keşfetme ve kendini gerçekleştirme araçlarıdır. Ayrıca oyunlar çocukları hayata hazırlar. Çocuklar oyunlarda günlük hayatlarını kontrol edilebilir bir şekilde yeniden kurarlar, oyunlarda günlük hayatta karşılaşamayacakları zorluklarla karşılaşırlar, oyunlarda aşılmaz zorlukların üstesinden gelirler ve hayata bir nevi hazırlık hazırlarlar. .Oyun, çocukların büyümesi, gelişmesi, öğrenmesi ve ilişki kurması için vazgeçilmez doğal bir süreçtir.
Oyun Terapisi hangi durumlarda işe yarar?
Zorbalığa maruz kalmış/kalmakta olan çocuklarda,
Zorbalık sergileyen çocuklarda
Yas /kayıp yaşayan çocuklarda
Ebeveynleri boşanmış çocuklarda
Ebeveynlerinden biri veya ikisi tarafından terkedilmiş olan çocuklarda
Fiziksel, duygusal ve cinsel istismar durumlarından birine veya birden fazlasına maruz kalmış çocuklarda
Deprem, çatışma, ameliyat, hastalık gibi kriz ve travmanın sebep olduğu davranışsal sorunlar yaşayan çocuklarda
Kaygı bozukluğuna sahip çocuklarda
Depresyon tanısı alan veya depresyon belirtisi gösteren çocuklarda
Dikkat eksikliği ve hiperaktiviteye sahip çocuklarda,
Seçici mutizm olan çocuklarda
Akademik başarısızlık yaşayan çocuklarda
Sosyal ilişkiler kurmakta zorlanan ve sosyal uyum sorunu yaşayan çocuklarda,
Fiziksel engelliliğe bağlı olarak çeşitli sorunlar yaşayan çocuklarda
Alt ıslatma ve/veya dışkı kaçırma gibi sorunlar yaşayan çocuklarda
Kardeş kıskançlığı yaşayan çocuklarda
Yalan, hırsızlık, gibi davranış bozukluğu sergileyen çocuklarda
Tırnak yeme, parmak emme, saç yolma, tik vb sorunlar yaşayan çocuklarda
Oyun terapisi birincil müdahale olarak veya destekleyici terapi kullanılmaktadır.
Oyun Terapisi Türleri
Filial Terapi
Filial terapi, en az oyun terapisi kadar sık karşımıza çıkan bir psikoterapi türüdür. Peki sıkça duyduğumuz Filial terapi nedir? Bu terapi, oyun terapisi çatısı altında yer alan psikoterapi türlerinden biridir. Filial terapi de sadece terapist ve çocuk yer almaz. Aile bireyleri de terapi sürecinde yer alır. Çünkü Filial terapinin ana amacı çocuklar ve aileler arasındaki problemleri tespit ederek, iletişim problemleri başta olmak üzere yaşanan sıkıntıları ortadan kaldırmaktır.
Kum Havuzu Terapisi
Kum havuzu terapisi adında da anlaşılacağı üzere çocukların kum havuzunda, figürler kullanarak oynamasını tanımlar. Oyun terapisinin alt türlerinden biri olan kum havuzu terapisinde, çocuk farklı sahneler ortaya çıkarır. Aslında oynarken kendi hayatından örnekler ortaya koymakta ve problemlerini yansıtmaktadır. Çocuğun bu davranışları ile problemlerini tanımlayarak ifade etmesi ve gerektiğinde problemi çözmek için neler yapabileceğini öğrenmesi, problem çözme becerilerinin farkına vararak geliştirmesi hedeflenir.
Hayali Oyunlar
Hayali oyunlar, bir tür rol yapma oyunlarıdır. Çocuk, kendini farklı bir karakterin yerine koyabilir. Ya da elinde bulunan, aksiyon figürleri, bebekler ve bebek evleri gibi malzemeleri konuşturarak, doğrudan ya da dolaylı olarak yaşadıkları sıkıntıları ifade edebilirler. Terapist bu oyun süreçlerini dikkatlice izleyerek değerlendirir. Çoğu zaman çocuğu serbest bırakır, bazı durumlarda da yönlendirme yapabilir.
Biblioterapi
Biblioterapi kelimesinin kaynağı kitaptır. Oyun terapisinin alt türlerinden biri olan biblioterapi de terapist, çocuğun duygu dünyasını anlamak için kitapları kullanır. Çocuk ve terapist birlikte kitap okurlar ve terapist okuma boyunca yol göstericidir. Çocukla belli temalar ve beceriler üzerine okuyarak öğrenirler.
Bilişsel Davranışçı Oyun Terapisi
Oyun terapisi türlerinden biri olan bilişsel davranışçı oyun terapisi, terapistin daha çok dahil olduğu bir türdür. Bu türde, terapist çocuğun düşünme şeklini değiştirmek, farklı düşünebileceğini öğretmek ve baş etme becerileri kazandırmak için oyuncak bebek, figür ya da pelüş hayvanları kullanır.
Oyun Terapisinin faydaları nelerdir?
Oyun terapisi sayesinde travmatik deneyimler geçiren çocukların duygularına ulaşmak mümkün hale gelir. Terapi ile başa çıkamadıkları duygularla nasıl mücadele edeceklerini öğrenirler. En çok uygulanan teknik ise rol oyunlarıdır. Diğer taraftan 6 yaşın üzerindeki çocuklar kendini ifade etmede daha küçüklere göre daha rahattır. Bu nedenle oyun terapisine 6 yaş üzeri çocuklarda konuşmalar da eklenebilir.
Rol oyunları aracılığıyla zor deneyimler ve durumlar tekrar canlandırılır veya figürlerle ve resimlerle görselleştirilir. Çocuklar bu sayede negatif duygularını yeniden yaşarlar ve terapistin yardımıyla bu duygulara yönelik yeni bir bakış açısı geliştirebilirler.
Oyun terapisi sürecinde çocuklar olaylarla ilgili bakış açılarını, davranışlarını değiştirebilir. Baş etmekte sorun yaşadıkları duygularını, oyun sırasında yeniden yaşayarak bu tecrübeleri değiştirme fırsatı bulurlar. Böylece hem oyun tecrübeleri hem de hayattaki ilişki alışverişlerinden zevk alır hale gelebilirler.
Oyun Terapisi Çocukları Etkileyen Hangi Vakalarda Başarılı Sonuçlar Verir?
Aile içi şiddet, ağır bir hastalıktan dolayı sıklıkla veya sürekli olarak hastane ortamında yaşama,çatışmalı aile ortamı, boşanma,evlat edinilmiş ya da koruyucu aileye verilmiş olma, dikkat eksikliği ve hiperaktivite,duygusal, fiziksel, cinsel taciz,sevilen birinin çok hasta olması veya ölümü, çok fazla kazaya veya hastalığa maruz kalma, alt ıslatma, seçici dilsizlik, İçe kapanıklık, sosyal ilişkiler kurmakta zorluk çekme, tuvalet, uyku ve yeme sorunları, aşırı sinirlilik, öfke ve saldırganlık, tikler ve fobiler, kardeş kıskançlığı, okula başlamakta veya uyum sağlamakta zorluk çekme.
Terapist ile çocuk arasındaki terapötik ilişkiyi geliştirmeye dair:
Bağlanma ve ilişkiyi Geliştirme: Terapi, çocuğun sorunlarına değil çocuğa odaklanır. Destekleyici bir çevre oluşturulduğunda çocuğun içindeki muhteşem güç kendini gerçekleştirmeye yönelecektir. Bu sebeple terapistin, koşulsuz olumlu tutumu ve çocuğun içsel dünyasını aynalamak için sözel yansıtmalar kullanması bu muhteşem gücün ortaya çıkmasını sağlayacaktır.
Bilinçdışına erişim: Yıkıcı deneyimler bilinçdışında çatışmalara neden olabilir. Çatışmalı bir bilincin kökenine dair izler kendini, oyunlarda gösterir.
Ayrıca küçük çocukların elleriyle materyallerle oynaması araştırmalara göre bilinçaltının daha önce deneyimlediği bir şeyleri bilincine taşımaya çalıştığı anlamına gelmektedir.
Duygusal boşalma: Çocuk, oyuncak bebeğin su dolu kap içerisinde boğulması sırasında “siren sesleri çıkararak” ambulansı sürer. Suyun derinliklerinden bota çıkartılan bebek ile aslında çocuk, travmatik deneyimini temsil eden oyuncaklarla olayı dışsallaştırmış olur. Terapistin düzeltici tepkileriyle duygu, düşünce ve bedenindeki strese yol açan inançlarını da fark eder ve duygusal boşalma sağlanır. Bu da çocuğun kendi kendini yatıştırma (öz-regülasyon) becerisini arttırır.
Stresle başa çıkma: Çocuk yaşamış olduğu duygusal acılarla yüzleşir. Terapistinin desteğiyle birlikte kişisel güçlenme hissi kazanmaya başlar.
Davranışsal prova: Güvenli oyun odasında, terapistin nazikçe davetiyle çocuk, kedine özgü temalar ortaya koyduğunu keşfeder. Örneğin: aile temaları (beslenme, ayrılma vb.) güvenlik temaları (kurtulma, tehlike, saldırgan, kurban karakterler). En temel ilgi ve güvenlik teması içeren ifadeler ise; çocuk sessizce oynadığı oyun sırasında “kadın ve adam kavga ediyor. Adam kaçıp gidiyor. Çocuk masanın altına saklanıyor.” olabilir.
Metaforlar: Terapi esnasında çocuklar, içsel çatışmalarını mesaj niteliğindeki metaforlar aracılığıyla ifade ederler. Yaşadığı olayları maskeli bir şeklide terapiste sunmaktır. Tekrar eden örtük anı; her türlü kızgınlık, hayal kırıklığı, güvensizlik, çatışma, kıskançlık gibi duygular metaforik ifadelerle aktarılır. Örneğin: Çocuğun, tavşan buna üzülür, kukla ayı buna kızgın görünüyor, tavuk yemeğini paylaşmak istemiyor gibi sözleri.
Sınır Koyma: Terapist, içeriği yansıtarak sınır koymak istediği konu üzerine kısa cümleler kullanır. Örneğin: “üzgün hissediyorsun, bana vurmanı onaylamıyorum.” gibi.
Oyun Terapisinin Nörobiyolojik Açıdan Etkisi
Travmatik anıların sürekliliği ya da korku, kaygı ve öfke gibi duygulara sıkışıp kalma beyin işlevini bozabilir.
Tüm canlılar bir alarm sistemine sahiptir. Alarm sistemi insanlarda eski beyin (limbik sistem) dediğimiz kafamızın arka bölümünde yer alan kısımdır. Limbik sistem: 1-4 yıl arasında gelişen, çocuğun duygularını anlatmasında, sözel olmayan olayları yorumlamasında, olası tehdit durumlarına karşı “donma, kaçma ve savaşma” tepkilerinin ayarlanmasında öneme sahiptir.
Bir de yeni beyin olarak adlandırılan frontal lob vardır. Bu da kafamızın ön tarafında yer alır. Soyut düşünebilme, yaratıcılık neden-sonuç kurabilme ve mantık yetilerimiz bu kısmın işleyişine bağlıdır.
Olumsuz gelişimsel deneyimler (annenin doğum sürecinde stresli olması, hastalıklar vb.), yetersiz çevresel girdiler(bağımlılığı olan ebeveyn, duyusal bilgiler, boşanma, sosyal ilişkiler vb.), ihmal (çocukla senkronize olamamak, ilgi, sevgi, güven eksikliği), istismar (şiddet, cinsel istismar vb.) bu alarm sisteminin bozulmasına sebep olur. Herhangi bir tehdit olmamasına veya travmaların bitmiş olmasına rağmen alarm sistemi yine de açık kalır. Ayarı bozulmuş alarm sistemini (eski beyni) şu şekilde tarif edebiliriz. Güvenlik sistemi bozulmuş bir ev gibi. Hafif bir rüzgardan, kuşların bahçede ötmesinden bile sürekli güvenlik alarmı çalar.
Oyun terapisi ile çocuğa, alarmın açık olduğu fark ettirilip, yeniden düzgün şekilde çalışabilmesi için ayar yapması öğretilir. Bu alarm sistemiyle işbirliği içinde olan bedenimizde bazı değişimler gözlemlenir. Gergin kaslar gevşer, göğüsteki sıkışmalar azalır ve ilişkiler hakkında yeni şeyler öğrenmeye hazır hale geliir.
Yaratıcılık ve sözsüz ifadeleri içinde barındıran oyun terapisi ile çocukta rahatlama görülür. Mantık ve gerçeklikle sorumlu frontal korteksi ile limbik sistem (alarm sistemi) arasındaki bağlantı yeniden kurulur.
Çocuğum için Ücretsiz Psikolog Desteği nasıl alabilirim ?
Yaşamımızın herhangi bir zamanında çocuğumuz için zorlandığımız bir sorunla karşılaştığımızda “bir çocuk psikoloğuna gitsem iyi olacak” diye aklımızdan geçer. Fakat günümüz şartlarında çocukları psikoloğa götürmek toplumumuz tarafından lüks bir ihtiyaç olarak görünebilir.
Bundan dolayı Ücretsiz Psikolog Desteği alabileceğiniz bazı kurumlar listelenmektedir.
- Devlet Hastanelerinden Ücretsiz Psikolog Desteği alabilirsiniz.
- Sağlıklı Hayat Merkezlerinden (SHM) Ücretsiz Psikolog Randevusu alabilrsiniz.
- Toplum Ruh Sağlığı Merkezlerinden Ücretsiz Psikolog Randevusu alabilrsiniz.
- Belediyelerden Ücretsiz Psikolog Desteği alabilrsiniz.
Yorumlar