Psikoloji Nedir? Psikoloji Ne Demek?

PSİKOLOJİ NEDİR? PSİKOLOJİ NE DEMEK?
Psikoloji, davranışların ve zihinsel süreçlerin sistematik ve bilimsel olarak incelenmesidir. Bilinçli ve bilinçsiz olayların yanı sıra daha çok duygu ve düşüncenin incelenmesini içeren psikoloji çok kapsamlı bir alandır. İnsanların nasıl düşündüğünü, davrandığını ve hissettiğini etkileyen biyolojik etkileri, sosyal baskıları ve çevresel faktörleri kapsar. Psikoloji bilimi bir sosyal bilim olmasına rağmen aynı zamanda doğa bilimleri olarak da kategorize edilebilir. Özellikle beyin psikolojisi bilgisini oldukça kullanır ve geliştirir. Psikolojinin hedefi, zihinsel süreçleri ve davranışları tanımlamak, neden ve nasıl oluştuklarını açıklamak, ileride nasıl bir değişim-gelişim göstereceklerini öngörmek ve bu süreçleri kontrol etmektir. Bu hedefler doğrultusunda görgül yöntemlerle araştırmalar yürütülür. Psikoloji biliminin ürettiği bilgiler insan etkilerinin değerlendirilmesi ve düzenlenmesiyle ilgili pek çok alanda kullanılır.

PSİKOLOJİNİN DALLARI NELERDİR?
Psikolojinin birçok alt dalı vardır. Bunlar farklı amaçlara hizmet ederler.
Bunlardan bazıları;

-Klinik Psikoloji                                       -Çevre Psikolojisi
-Gelişim Psikolojisi                                 - Uygulamalı Psikoloji                              
-Deneysel Psikoloji                                 -Politik Psikoloji
-Adli Psikoloji                                          -Psikometrik Psikoloji
-Sosyal Psikoloji                                      -Endüstri/Örgüt Psikolojisi
-Eğitim Psikolojisi                                    -Kantitatif Psikolojisi                                  
-Kişilik Psikolojisi                                    -Danışmanlık Psikoloji
-Biyolojik Psikoloji                                  -Trafik Psikolojisi
-Sağlık Psikolojisi                                    -Evrimsel Psikolojisi
-Spor Psikolojisi                                       

KARŞILAŞTIRMALI PSİKOLOJİ
Karşılaştırmalı psikoloji, insanlar hakkında bilgi edinmek için hayvanların incelenmesidir. Temel varsayım davranış yasalarının bir dereceye kadar tüm türler için aynı olduğu ve bu nedenle fareler ve diğer hayvanlar üzerinde çalışılarak elde edilen bilgilerin insanlara genellenebileceğidir.
Karşılaştırmalı psikolojinin bir başka uygulaması da çocuk gelişim çalışmalarıdır. Konrad Lorenz ve Harry Harlow anne yoksunluğunun etkilerini araştıran en tanınmış araştırmacılardan sadece ikisi.
Lorenz (1935) ördek ve kazlarda basımlamayı inceledi. Bebeklik döneminde ördek yavrusunun bağlanacağı kritik bir dönem olduğunu ve bu fırsat penceresi kaçırılırsa daha sonraki yaşamda bağlanmanın olmasının güçleşeceğini buldu.
Harlow(1958) maymun deneyinde annelerinden ayrılan yavru maymunların geri dönüşü olmayan sosyal ve duygusal hasara maruz kaldığını buldu.

EVRİMSEL PSİKOLOJİ
Evrimsel psikoloji, insan davranışlarına evrimin etkilerini de içeren bir bakış açısıyla yaklaşan bilimsel bir disiplindir. Psikoloji bilimini biyoloji çalışmasıyla birleştirir. İnsanın sinir sistemi ile bu sistemin doğurduğu davranışların evrimsel süreçlerin ürünleri olduğunu ileri sürmektedir. Evrimsel psikologlara göre insan davranışlarının tümü, insan atalarının hayatta kalmasına ve üremesine yardımcı olan fiziksel ve psikolojik yatkınlıkların etkisini yansıtır. Bu görüşe göre herhangi bir hayvanın beyni ve vücudu o hayvanın atalarının sıkça karşılaştığı ortamlarda başarıyı kolaylaştırmak için birlikte çalışmak üzere tasarlanmış mekanizmalardan oluşmaktadır. Evrimsel psikoloji de araştırmanın amacı insan zihninin tasarımını keşfetmek, anlamak ve ayrıntılı olarak haritalamaktır.

KİŞİLİK PSİKOLOJİSİ
Kişilik psikolojisi kişilik gelişimini, yapısını, özelliklerini, dinamik süreçlerini, türlerini ve bozukluklarını sistematik olarak araştıran psikoloji alt dalıdır. Kişilik psikolojisi insanın bireyselliğinin unsurlarını bütünleştirici bakış açısıyla araştırmayı amaçlar. Bu unsurlar bilişsel, duygusal, motivasyonel, gelişimsel ve sosyal süreçlerden oluşur.

GELİŞİM PSİKOLOJİSİ
Gelişim psikolojisi, döllenme ile başlayan ve yaşam boyu devam eden insan davranışlarındaki değişimleri tanımlayan, inceleyen ve ölçen ana bilim dalıdır. Gelişim ve değişim şekil değiştirerek yaşamın her döneminde devam eder.
Gelişim psikologları insanı fiziksel, bilişsel, sosyal-duygusal ve kişilik gelişimi olmak üzere 4 temel alanda incelemektedirler. Gelişim alanları birbirinden bağımsız olarak işlev görmez. Bir alandaki değişim diğer alanı hem etkiler hem de ondan etkilenir. Dolayısıyla insan gelişimi bütünlüğü içerisinde ele alınması gereken bir süreçtir.

KANTİTATİF PSİKOLOJİ
Kantitatif psikoloji, temel olarak insan niteliklerini ölçmeye yardımcı olan teknik ve yöntemlerin incelenmesidir. Kantitatif psikoloji aynı zamanda çeşitli psikolojik süreçlerin matematiksel ve istatistiksel modellenmesinin yanı sıra psikolojik verilerin analizi ve araştırma çalışmalarını da içermektedir.
Kantitatif psikologlar, insan davranışının ve diğer özelliklerin ölçülmesi için yöntem ve teknikleri inceler ve geliştirir. Çalışmaları, psikolojik süreçlerin istatistiksel ve matematiksel modellenmesini, araştırma çalışmalarının tasarımını ve psikolojik verilerin analizini içerir.

PSİKOMETRİK PSİKOLOJİ
Psikometrik psikoloji, kişiliğin, davranışın, zihinsel yeteneklerin, zekanın, performansın ölçülmesi ve sayısallaştırılmasının yanı sıra test içeriklerinin, anketlerin ve bu değerlendirmede kullanılan diğer araçların analizi, tasarımı ve iyileştirilmesiyle ilgilidir.
Psikometrik psikolog, psikolojik testleri kavramsallaştırır, yönetir ve yorumlar. Psikometrik psikolojinin ilgilendiği iki ana test türü vardır: yetenek testleri ve kişilik testleri.

İNSAN PSİKOLOJİSİ NEDİR?
İnsan psikolojisi, zihnin ve onun davranış üzerindeki etkisinin incelenmesidir. Düşüncelerimizin, duygularımızın ve algılarımızın eylemlerimizi nasıl şekillendirdiğini anlamaya çalışma eylemdir.
Zihinsel süreçleri inceleyerek kendimiz ve başkalarının eylemlerini nasıl yorumlayacağımız hakkında daha derin bir anlayış kazanırız.
Bu bilginin uygulamaları hastaneler gibi terapötik ortamlardan iş bağlamında insanları yönetmeye ve öğrencilerin öğrenme deneyimlerini iyileştirmeye kadar çok geniştir.

PSİKOLOJİNİN UYGULAMA ALANLARI NELERDİR?
İnsanları ve hayvanları gözlemleyerek inceleyen psikoloji bilim dalı uygulama alanları pek çok farklı alandan oluşur. Bu uygulama alanları şu şekildedir; Çevre Psikolojisi, Trafik Psikolojisi, Sağlık Psikolojisi, Klinik Psikoloji, Danışmanlık Psikolojisi, Adli Psikoloji, Endüstri/Örgüt Psikolojisi, Eğitim Psikolojisi, Spor Psikolojisi.

ÇEVRE PSİKOLOJİSİ
Çevre psikolojisi bireylerle onların yapılı ve doğal çevreleri arasındaki ilişkiyi inceleyen bir disiplindir. Bireyler çevreyi değiştirmekte davranışları ve deneyimleri de çevre tarafından değiştirilmektedir.
Çevre psikologları bir yandan çevrenin insan deneyim, davranış ve sağlığına etkisi diğer yandan da insanın çevreye etkisini etkileyen faktörleri incelerken çevreci davranışı arttırmanın yollarını da araştırır. 

TRAFİK PSİKOLOJİSİ
Trafik psikolojisi yaya ve sürücülerin trafikteki davranışlarının altında yatan psikolojik süreçleri inceler. 
Sürücülerin araç sürme eğilimi sırasındaki algı, dikkat ve biliş süreçleri, sürücünün kişiliği, sürücülerin tutumları ve duyguları trafik psikolojisinin çalışma alanlarındandır.

SAĞLIK PSİKOLOJİSİ
Sağlık psikolojisi Matarazzo tarafından ‘sağlığın geliştirilmesi ve sürdürülmesi, hastalıkların ve ilişkili işlev kayıplarının azaltılması ve tedavisi için psikoloji disiplinin kendine özgü eğitimsel, bilimsel ve mesleki katkılarının toplamı’ olarak tanımlanmaktadır.
Sağlık psikolojisi sağlık ve hastalığın bir süreklilik olduğunu vurgular ve tüm aşamalarda psikolojik faktörlerin sağlığı nasıl etkilediğini araştırır. Bu nedenle, psikoloji hastalığın başlangıcı, yardım arayışı, hastalığa uyum, hastalığın ilerlemesi ve sağlık sonuçları ile ilişkilidir.
Sağlık psikolojisi sağlık ve hastalığın nedenleri, gidişatı ve sonuçları üzerinde psikolojik faktörlerin rolünü vurgular. Sağlık psikolojisinin amaçları anlama, açıklama, kuram geliştirme ve test etme ve bu kuramı uygulamaya koyma olarak gruplanabilir.

KLİNİK PSİKOLOJİ
Klinik psikoloji, bireylere, çiftlere, ailelere ve gruplara sürekli ve kapsamlı zihinsel ve davranışsal sağlık bakımı sağlayan psikolojik uzmanlık alanıdır; kurumlara ve topluluklara danışma; eğitim, öğretim ve denetim; araştırmaya dayalı uygulama.
Çok çeşitli zihinsel ve davranışsal sağlık sorunlarına hitap eden geniş kapsamlı bir uzmanlık alanıdır. Psikolojinin içindeki ve dışındaki çok çeşitli disiplinlerden gelen bilgi ve becerilerin kapsamlılığı ve entegresyonu ile işaretlenmiştir. Klinik psikolojinin kapsamı her yaşı, çoklu çeşitliliği ve çeşitli sistemleri kapsar.

DANIŞMANLIK PSİKOLOJİSİ
Danışmanlık psikolojisi, profesyonel psikoloji içinde bireylerin, ailelerin, grupların ve daha geniş bir topluluğun olumlu gelişimini, zihinsel sağlığını geliştirmek için psikolojik ilkeleri kullanmakla ilgilenen geniş bir uzmanlık alanıdır. Danışanlara sorunlarını yönetebilme becerisi kazandırmak, kullanılmayan potansiyellerini ortaya çıkarmalarına katkıda bulunurlar.

ADLİ PSİKOLOJİ
Adli psikoloji, tanımlanabilir bir ön bilgi ile mahkemelere, taraflara, cezaevi ve ruh sinir hastanelerinin adli servislerine, idari, adli ve yasama meclisi kurumlarına, psiko-legal sorunlar hakkında doğrudan yardımda bulunan psikoloji dalıdır. Kısaca psikoloji bilimindeki verilerin hukuk alanına uygulanması olarak tanımlayabiliriz.
Adli psikologlar yargılama sürecinde mahkemelerde, ıslahevleri, hapishane ve adli tıp enstitülerinde görev yaparlar.

ENDÜSTRİ/ÖRGÜT PSİKOLOJİ
Endüstri psikolojisi, çalışan psikolojisini inceleyen bir psikoloji alt dalıdır. İş ortamındaki davranışların araştırılması ve bunların değiştirilebilmesi, düzeltilebilmesi için psikoloji ilkelerinin uygulanması amaçlanır.
Endüstri psikolojisin de  amaç; insanın çalışma davranışı hakkında bilgi ve anlayış geliştirmek için araştırmalar yapmak. Bu bilgileri, çalışanların davranışlarını ve iş performanslarını geliştirmek için kullanmak. Çalışan psikolojisini korumak ve düzenlemektir.
Endüstri psikologları; çalışan bulma, seçme, yerleştirme, geliştirme, iş performans ölçümleri, iş motivasyonu, tatmini, stres yönetimi, grup süreçlerinin yönetimi, diğer sosyal ve bireysel değişkenlerle ilişkisi, araştırılması süreçlerine katılır ve yönetir.

EĞİTİM PSİKOLOJİSİ
Eğitim psikolojisi, öğretim yöntemleri, öğretim süreçleri ve öğrenmede ki bireysel farklılıklar da dahil olmak üzere insanların nasıl öğrendiklerini inceleyen bir alandır. Her bireyin bilişsel gelişim hızı ve öğrenme yöntemleri farklıdır. Eğitim psikolojisi bu farkları belirleyerek bireye en uygun öğrenme yöntemini sunar. Duygu, düşünce ve davranış örüntülerini belirleyerek bireylerin öğrenme yöntemlerine dair özgün stratejiler geliştirir. Eğitim psikologları; gelişim psikolojisi, öğrenme psikolojisi, sosyal psikoloji gibi alanlarda öne sürülen teoriler sayesinde öğrencilerin sınıfta veya okulda öğrenme ve öğretme sürecini iyileştirmek için araştırmalar yapar.