İrritabl Bağırsak Sendromu ve Beslenme

İrritabl Bağırsak Sendromu (IBS) veya hassas bağırsak sendromu veya spastik kolon, sindirim sistemi rahatsızlıkları arasında oldukça yaygın olan bir rahatsızlıktır. IBS, karın ağrısı, kabızlık, ishal, şişkinlik ve gaz gibi semptomlarla kendini gösterir. Sindirim sistemi ile ilgili başka bir rahatsızlık tespit edilmediğinde IBS tanısı konulabilir. Bu nedenle, IBS bir hastalık değildir, ancak bir semptom grubudur.

IBS semptomları, her bireyde farklı şekillerde ortaya çıkabilir ve bu nedenle belirtileri kontrol etmek için farklı yöntemler kullanılabilir. Beslenme, IBS belirtilerinin kontrolünde önemli bir rol oynar ve birçok kişi, belirtileri hafifletmek için beslenme değişiklikleri yapar.

IBS Semptomları ve Nedenleri

İBS semptomları, çoğu zaman karın ağrısı, şişkinlik, gaz, ishal veya kabızlık gibi sindirim sorunlarını içerir. İBS hastaları, genellikle bir semptom grubundan diğerine geçiş yapabilir ve belirtiler sürekli veya aralıklı şekilde, birlikte veya tek başına etki gösterebilirler. İBS nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte; stres, gıda intoleransı, bağırsak mikrobiyotasındaki değişiklikler, hormonal değişiklikler ve bağırsak kaslarının düzensiz kasılması gibi faktörlerin etkisi altında olabilir. IBS'nin psikolojik faktörlerle de ilişkili olduğu düşünülmektedir, bu nedenle stres yönetimi, belirtileri kontrol etmek için oldukça önemlidir.

IBS Semptomlarını Hafifletmek için Beslenme Önerileri

Lifli Gıdalar Tüketin: Lifli gıdalar, IBS semptomlarını hafifletmek için önemlidir. Tam tahıllı ekmekler, yulaf ezmesi, sebzeler ve meyveler, lif açısından zengindir. Lifli gıdalar, bağırsak hareketliliğini arttırarak kabızlık semptomlarını hafifletir ve sindirim sistemi düzenini destekler.

· FODMAP Diyetine Dikkat Edin: FODMAP diyeti, belirli gıdaların tüketimini sınırlayan bir diyet türüdür. FODMAP, Fermente Edilemeyen Oligo-, Di-, Monosakkaritler ve Poliol'lerin kısaltmasıdır. FODMAP diyeti, IBS semptomlarını hafifletmek için kullanılabilir. Ancak bu diyet türü, besin eksikliğine neden olabileceğinden, bir diyetisyen eşliğinde ilerlemek önemlidir.

· Gıda İntoleranslarınızı Tanımlayın: İBS hastalarının birçoğunun belirli gıdalara karşı intoleransları olduğundan, semptomları hafifletmek için bu gıdalardan kaçınmak önemlidir. 

Bu gıdalar arasında laktoz, glüten, soya, fındık ve yumurta gibi gıdalar yer alabilir. 

İntoleranslarınızı belirlemek için bir doktor veya diyetisyenle görüşebilirsiniz.

· Yavaş Yemek Yeme Alışkanlığı Geliştirin: Yemek yeme hızı, İBS semptomlarını tetikleyebilir. Yavaş yemek yeme alışkanlığı, sindirim sisteminin daha iyi çalışmasına yardımcı olabilir. Ayrıca, yemekler sırasında stresi azaltmak ve daha fazla sindirim enzimi salgılamak için yemeklerinizi iyice çiğnemeye özen gösterin.

· Baharatları Kullanın: Baharatlar, İBS semptomlarını hafifletmek için kullanılabilir. Özellikle zencefil, nane ve kekik, gaz ve şişkinlik semptomlarını hafifletmek için kullanılabilir.

Baharatlar, yemeklere lezzet katarak yemeklerden alınan tatmini ve dolayısıyla doygunluğu da etkiler. Bu da diğer önerileri yapmayı kolaylaştırabilir.

· Sıvı Tüketimine Dikkat Edin: İBS hastaları, yeterli miktarda sıvı tüketerek semptomlarını hafifletebilirler. Sıvı, bağırsak hareketliliğini arttırarak kabızlık semptomlarını hafifletir. Su, bitki çayları ve taze sıkılmış meyve suları, İBS hastaları için uygun seçeneklerdir.

· Kafeinli ve Alkollü İçeceklerden Kaçının: Kafeinli ve alkollü içecekler, İBS semptomlarını tetikleyebilir. Bu içecekler, sindirim sistemi üzerinde uyarıcı etkiye sahiptirler. Bu nedenle, İBS hastaları kafeinli ve alkollü içeceklerden kaçınmalıdır.

· Probiyotik Takviyeleri Kullanın: Probiyotikler, bağırsaklardaki yararlı bakterilerdir. İBS hastaları, probiyotik takviyeleri kullanarak semptomlarını hafifletebilirler. Probiyotikler, bağırsak hareketliliğini arttırarak kabızlık semptomlarını hafifletir. Ayrıca, prebiyotik besinler de bağırsaklardaki yararlı bakterilerin sayısını arttırarak sindirim sistemini düzenler.

· Besin Günlüğü Tutun: İBS hastaları, semptomlarını izlemek için besin günlüğü tutabilirler. Bu günlük, tükettikleri yiyecekleri ve semptomlarının şiddetini kaydetmelerine olanak tanır. Bu sayede, semptomlarını tetikleyen gıdaları belirleyebilir ve bunlardan kaçınabilirler.

· Stresten Kaçının: Stres, İBS semptomlarını tetikleyebilir. Bu nedenle, İBS hastaları, stresi azaltmak için yoga, meditasyon veya nefes egzersizleri gibi aktivitelere zaman ayırmalıdır. Ayrıca, stresi azaltmak için yeterli uyku almak, düzenli egzersiz yapmak ve sosyal destek önemlidir.

· İBS semptomlarına yönelik beslenme alışkanlıklarının yanı sıra, bazı diğer yaşam tarzı değişiklikleri de semptomları hafifletmeye yardımcı olabilir. IBS hastaları düzenli egzersiz yaparak, stresi azaltarak, yeterli uyku alarak, hobiler edinerek ve sosyalleşerek semptomları hafifletebilirler. Sonuç olarak, İBS hastaları semptomlarını hafifletmek için beslenme alışkanlıklarında bazı değişiklikler yapabilirler. Yüksek lifli gıdalar tüketmek, FODMAP diyetine dikkat etmek, gıda intoleranslarını belirlemek, yavaş yemek yeme alışkanlığı geliştirmek, baharatları kullanmak, sıvı tüketimine dikkat etmek, kafeinli ve alkollü içeceklerden kaçınmak, probiyotik takviyeleri kullanmak, besin günlüğü tutmak ve stresten kaçınmak semptomları hafifletmek için faydalı olabilir. Ancak, her bireyin semptomları farklıdır ve İBS hastalarının beslenme alışkanlıklarını değiştirmeden önce bir diyetisyene danışmaları oldukça önemlidir.

Diyetisyen Sevgi Baltacıoğlu

Nevşehir Diyestisyen | İrritabl Bağırsak Sendromu | Beslenme Bozukluğu