Her Dikkatsizlik ve Hareketlilik DEHB Değildir

Her Dikkatsizlik ve Hareketlilik DEHB Değildir

DSM-IV'e göre dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğu (DEHB), dikkat eksikliği, hiperaktivite ve dürtüsellik kavramlarıyla tanımlanır. Çocukluk ve ergenlik döneminde en sık görülen sorunlardan biridir. Bu sorun, öğrenci davranışları ve okulun okul başarısı üzerinde olumsuz bir etkiye sahip olmaktadır. Bu nedenle DEHB ile baş edebilmek için hem öğretmenlerin hem de öğrencilerin desteğe ihtiyaçları olduğu iyi bilinmektedir. Bu çocukların davranış problemleriyle karşı karşıya kalan öğretmenler ve aileler genellikle kendilerini çaresiz hissederler ve bu durum DEHB araştırmalarının önemini arttırmaktadır. DEHB’li öğrencilerin sağlıklı ve uyumlu bir yaşam sürmeleri için erken teşhis ve erken eğitim çok önemlidir. Bu çocukların çoğunun eğitim ortamına aşina olana kadar fark edilmedikleri görülmektedir. Sınıfta koşuşturan, gürültülü ve çok konuşan öğrenciler, okul ortamında sık görülen bir olgu olan "hiperaktivite" olarak değerlendirilir. Ancak yaşa bağlı olarak aktif olmak, aşırı aktif olmakla karıştırılmamalıdır. Bu nedenle, normal aktivite ile hiperaktivite arasındaki farkı anlamak önemlidir.

Öğrencilerde Normal Hareketlilik ile Aşırı Hareketlilik Arasındaki Farklar

Normal Hareketlilik                                                                                                        
- Normal hareketlilikte davranış, uyumlu, sürekli ve amaca yöneliktir.
- Ortam sınırlayıcı ve dikkati yoğunlaştırmak gerekiyorsa öğrencinin hareketliliği azalır.
- Normal öğrencilerde stresli durumlarda hareketlilik artar.
- Ortam sınırlayıcı ve dikkati yoğunlaştırmak gerekiyorsa öğrencinin hareketliliği artar.
- Normal hareketlilikte davranışın bir amaca yönelik olması beklenir.

Aşırı Hareketlilik
- Aşırı hareketlilikte davranış keyfi ve amaçsızdır.
- Aşırı hareketli öğrenciler heyecan verici ortamlarda sakinleşirken, normal durumlarda hareketlilik düzeyleri artar.
- Aşırı hareketlilikte ise davranışın amaçsız olmasının, aşırı hareketlilik ile normal hareketlilik arasındaki en önemli farkı oluşturduğu görülmektedir.

Aşırı aktif öğrenciler, özellikle konsantrasyon gerektiren durumlarda hareketlerini kontrol etmekte daha fazla güçlük çekerler. Normal aktivite ile hiperaktivite arasındaki farkın niteliksel bir değişimi yansıttığına ve hiperaktivite ile yıkıcı davranışın bir arada bulunmasının hiperaktif çocukları normal çocuklardan ayırt etmede en önemli faktör olması dikkat çeken başka bir noktadır.

DEHB BELİRTİLER

Evde:

        - Hareket etmeye, zıplamaya, tırmanmaya durdurulamayan istek

        - Talebi geciktirememe,

        - Her zaman ilgi odağı olmayı istemek, bunu sağlayabilecek her şeyi yapmak

        - Oyunları sık sık değişmesi

        - Kısa bir süre için bir şeyle uğraşmamak

        - Sürekli soru sormaya devam edip - cevapları dinlememek

Anaokulunda:

        - Etkinlikleri tamamlayamama, eksik bırakma,

        - Asi ruh hali bekleyememe,

        - Hareketsiz oturamama, sürekli kıpır kıpır olma

        - Arkadaşlarını zorlama, onları dövme ve onlara sürekli bağırma

İlkokulda Belirtiler;

        - Dersler ciddiye almama, çevreye dikkat etmeme

        - Soruları beklemeden cevaplama

        - Verilen görevleri gerçekleştirememe

        - Sınavda çok sık dikkatsizce hatalar yapmak

        - Eşyalarını sürekli kaybetme

         - Akademik performans çocuğun yeteneğinden daha düşük çıkması

        - Akranlarla ilişki sorunları

        - Ödevi tamamlayamama, ödevi kaçırma, ödevi tamamlamada zorlanma

Ergenlik Dönemi Belirtileri;

        - DEHB'de kısmi azalma ancak akademik başarı da sorunların devamı

        - Uzun süreli dikkat gerektiren görevlerden kaçınma

        - Kişilerarası ilişkisel sorunlar        

        - Neşeli duygulanım da ani iniş - çıkışlar

        - Duygudurum bozuklukları

Davranışsal:

- Sınıfta yada oturması beklenen durumlarda oturmaz ve yerinden kalkar el ve ayaklarını sürekli oynatırlar. (Ergen yaştakiler sıkıntı veren duygulardan bahsederler). 

- Kendi başlarına karar vermekte güçlük çekerler. 

- Sürekli konuşur, bağırır, başkalarını yaptığı işten alıkoyarlar. 

- Düzensiz oldukları için eşyalarını, kitaplarını, kalemlerini ve oyuncaklarını sık sık kaybederler. 

Sosyal:
- Grup içinde oynarken ya da çalışırken sırasını beklemekte zorlanırlar. Yönergelere ve kurallara uymada zorluk yaşadıkları için sosyal olarak uyumsuzdurlar. 
- Akılları başka bir yerdedir, dinlerken karşılarındakinin gözlerine bakarlar ama dinlememiş yada duymamış görüntüsü verirler. Bu yüzden tekrar tekrar aynı şeylerin kendilerine söylenmesine yol açarlar. 
- Başkalarına karşı itme, çekiştirme, vurma gibi davranışları sık gösterirler.

Bilişsel:
- Dikkatleri çok kısa sürelidir ve çabuk dağılır. Genellikle başladıkları işi sonlandırmada güçlük çekerler. Devamlı dikkat ve emek isteyen işlerde çalışmak istemezler.
- Kendilerine verilen bir görev üzerinde istedikleri gibi çalışamaz ve bitiremezler. İşlerin bitmesindeki bu aksaklık başka nedenlere değil sadece dikkatsizliğe bağlıdır. 
- Dikkatlerini uygun olarak ortama yönlendiremezler. 
- Zihinsel çaba gerektiren iş ve görevlerden kaçınırlar.

Duygusal:
- Kendine güvenleri azdır, 
- Çabuk heyecanlanırlar ve sinirlenirler.

Fiziksel:
- Orta kulak iltihabı, üst solunum yolu enfeksiyonu görülebilir, 
- Motor koordinasyonu zayıf olabilir, 
- Uyku süreleri kısadır

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Tedavisi
DEHB olan bireylerde, bilişsel ve fiziksel egzersiz, beynin dikkat ile ilgili mekanizmaları ile birlikte, dikkat sorunları, hiperaktivite ve dürtü ile ilgili alanların metabolik aktivitesini dengeleyerek önemli gelişmeler sağlar.Egzersiz yapması için fırsatlar yaratın, canı sıkıldığında ritmik hareketler yapmasını öğretin ve bu hareketleri yapabileceği bir yer belirleyerek enerjisini doğru bir şekilde aktarmasını sağlayın. Bu tedavi, bilişsel ve fiziksel bir müdahale programında fiziksel egzersiz yoluyla sağlanabilir.Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocukların yapması gereken şeylerden bir diğeri de hasarın ve çalışmayan alanların derecesini belirlemek ve bu alanlardaki beyin aktivitesini iyileştirmeyi ve metabolizmayı dengelemeyi içeren yapılandırılmış planlarla onları desteklemektir. Bu açıdan bakıldığında Dikkat Eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu hayat boyu problem olmak zorunda kalan bir sorun olmayabilir. Bu probleme yönelik attentioner, Bilişsel ve Bedensel Müdahale Programı, Neurosound Bilişsel Gelişim Programı gibi yapılandırılmış farklı içerikler uygulanmaktadır. Bu programlara ilaç tedavilerine alternatif olarak geliştirilmiş ve ilaçsız tedavi özelliği taşımaktadır.

Online / Yüz yüze randevu almak için tıklayınız.