Afazi, beyindeki konuşma merkezlerinde meydana gelen bir hasar sonucunda konuşma, anlama, adlandırma, tekrarlama, okuma veya yazma gibi becerilerin kısmen ya da tamamen kaybolması sonucu görülmektedir. Bu problemlere ek olarak dikkat bellek sorunları da eşlik edebilmektedir. Afazisi olan bireyler bir işe nereden ve nasıl başlayacağını belirlemekte, o işi yerine getirmek için gerekli adımları planlamakta ve programlamakta güçlük yaşayabilirler.
Afazi, akıcı afazi ve tutuk afazi olmak üzere iki temel grupta incelenir.
Akıcı afazide en önemli problem anlama güçlüğüdür. Tutuk afazide ise birey söylemek istediği kelimeleri bulup kendini ifade etmekte sorun yaşamaktadır. Bu iki temel afazi grupları kendi içinde de farklı tür afazileri içermektedir.
Akıcı afazi türleri arasında Wernicke Afazisi, Transkortikal Sensöriyel Afazi, Kondüksiyon Afazi ve Anomik Afazi bulunmaktadır.
Tutuk afazi türleri arasında ise Broca Afazisi, Transkotikal Motor Afazi ve Global Afazi. bulunmaktadır.
Bireyin sahip olduğu afazi türüne göre işitsel anlama, konuşma, adlandırma, tekrarlama, okuma ve yazma becerileri farklı seviyelerde etkilenir.
Terapistin rolü
Afazi nörologlar tarafından tanılanmaktadır. Ardından iletişim becerilerinin daha detaylı değerlendirilmesi için dil ve konuşma terapistine yönlendirilir. Dil ve konuşma terapisti, bireyin ¨spontane konuşma, işitsel anlama, tekrarlama, adlandırma ve okuma-yazma¨ gibi dilsel becerilerini ayrıntılı bir şekilde değerlendirip, bireye uygun bir terapi programı hazırlar. Dilsel becerilerin değerlendirilmesinin yanı sıra motor konuşma bozuklukları, yutma bozuklukları ve alternatif ve destekleyici iletişim sistemlerini kullanabilme yeterlilikleri de değerlendirilir.
İyileşme süreci ve derecesi; hasarın yerine, yaygınlığına, şiddetine, bireyin yaş, cinsiyet, eğitim düzeyi, motivasyonu ve içinde bulunduğu toplumsal çevreye, afazinin tipine, afaziye neden olan duruma, olayın üzerinden geçen süreye ve alınan terapiye göre farklılıklar gösterir. Ayrıca bireyin afazi öncesi zeka, dil ve konuşma becerileri de bu süreci etkilemektedir.
Terapide bireylerin kaybettikleri becerileri yeniden öğrenmelerine yardımcı olmak ve bireylere kalıcı yetersizliklerinin üstesinden gelmelerini sağlayacak yeni beceriler öğretmek amaçlanır.
Afazili birey sağlık durumu stabil olduktan sonra konuşma terapisine olabildiğince erken dönemde başlamalıdır. Yapılan araştırmalar ile zamanında ve yoğunlaştırılmış bir konuşma terapisinin konuşma becerilerinin geri kazanılmasında etkili olduğu bilimsel olarak da ispatlanmıştır
Anahtar Kelimeler: Nevşehir Dil ve Konuşma Terapisti | Nevşehir Afazi | Afazi