Deprem Çocuklara Nasıl Açıklanır?
Deprem Çocuklara Nasıl Açıklanır?
ÖĞRETMENLERİMİZİN, EBEVEYNLERİN, DİĞER YETİŞKİNLERİN DİKKATİNE
Deprem Görüntüleri ve Haberleri Çocuklara Nasıl Açıklanmalıdır?
Büyük bir deprem olduğunda, şu anda olduğu gibi herkesin güvenlik duygusu sarsılmaktadır. Yetişkinler, bu ister evde, ister anaokulunda veya ister okulda, onları güvende tutmaya yardımcı olacağınıza dair güvence vermesi önemlidir. Deprem bölgesinde çocukların etkilenmeden günlük rutinlerine dönmesi şu şartlarda oldukça zordur. Çocuklar için ulusal çapta müdahale planlarının hazırlanması ve sunulması acil ihtiyaçtır. Diğer bölgelerde mümkün olan en kısa sürede günlük rutinleri yeniden kurarak ve çocuklara depreme yönelik güvenlik planınızı hatırlatarak yardımcı olabilirsiniz.
Çocukların kafası karışabilir ve korkabilir ve duygularını kimliklemekte zorlanabilir veya işleyemeyebilirler. Çocukların kendilerini güvende hissetmelerine yardımcı olmak, zaman, sabır ve hayatlarındaki önemli yetişkinlerin güvencesini gerektirir. Çocuklar, örneğin bir deprem sırasında korktuklarında, kendilerini güvende hissetmelerine yardımcı olan insanlarla birlikte olmak isterler ve birlikte olmadıklarında endişelenebilirler.
Bütün çocuklar farklıdır ve stresi farklı şekillerde gösterirler. Çocukların daha önce vazgeçtikleri başparmak emme, ıslatma, yapışkan olma gibi davranışlara geri dönmeleri yaygın bir durumdur. Çocukların nasıl tepki verecekleri, deprem deneyimlerine, yaşlarına, ne olduğunu anlamalarına, ebeveyn desteğine, değişim ve kaybın derecesine ve medyaya maruz kalmalarına bağlı olacaktır.
Önce güvenliğe odaklanın. Çocuğunuz kendini güvende hissetmek ihtiyacındadır:
• Depremlerin nasıl meydana geldiği hakkında yaşa uygun bilgiler vermek onların anlamalarına yardımcı olabilir. Gerçekçi olun ve soruları teşvik edin.
• Onu kucaklayın veya size yakın durmasına izin verin. Çocuğunuza birlikte olacağınıza dair güvence verin.
• İşler korkutucu veya zor olduğunda onunla ilgileneceğinizi söyleyin.
• Onlara acil durum ekipmanınızı nerede sakladığınızı gösterin, acil bir durumda kiminle iletişime geçmeleri gerektiğinin listesini yapın ve belli araklıklarla bu bilgileri ve uygulamalarınızı (tatbikat gibi) tekrar edin. Yaşadıkları yerde deprem olma ihtimalinden endişe duyan çocuklar için, anne ve babanın hazırlıklı olduğunu bilmek onlara bir güvenlik duygusu verecektir.
• Konuşmayı öğrenen çocuklarla basit cümlelerle açıklama yapın, “Annen-baban yanında” gibi.
• Onu korkutucu TV görüntülerinden ve konuşmalardan uzak tutun.
• Birlikte yapmayı sevdiğiniz rutinlerinize devam edin. Sevdiği bir şarkıyı söylemek veya bir hikâye anlatmak gibi tanıdık şeyler yapın.
• Bundan sonra ne olacağını bilmesini sağlayın (Zor durumdaki insanlar için birçok insanın çalıştığını, ellerinden gelen her şeyi yaptıklarını söyleyin).
• Yatma zamanı için rutininizi sürdürün (hikâye okumak, dua, kucaklaşma gibi).
• Kaygı belirtileri varsa ve uzakta olmanız gerekiyorsa onu tanıdık insanların yanına bırakın ve ona nereye gittiğinizi ve ne zaman döneceğinizi söyleyin.
Duyguların ifade edilmesine izin verin
• Küçük çocuklar endişelendiklerinde veya korktuklarında genellikle davranışlarıyla gösterirler. Çocuğunuzun nasıl hissettiğini adlandırmasına yardımcı olun: Korkmuş, kızgın, üzgün”. Ona bu şekilde hissetmesinin normal olduğunu söyleyin.
• Çocuğunuzun üzüntüsünü ya da korkusunu ifade etmesine yardımcı olun (kelimeler, oyunlar veya resimler yoluyla).
• Çocuğunuzun deprem görüntülerine maruz kaldıysa neler olduğunu düşündüğünü ifade etmesini sağlayın. Sadece neler olduğunu değil, aynı zamanda her ikinizin de nasıl hissettiğini gösterme ve anlatma konusunda çocuğunuza katılın.
Uzman Klinik Psikolog Mahmut Yılmaz
Uzman Klinik Psikolog Mahmut Yılmaz