Ümraniye Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu
Dikkat Eksikliği Nedir?
Günümüzde birçok çocukta karşımıza çıkan problem dikkat eksikliğidir. Çocuğum ders çalışamıyor, çocuğum bir şeye dikkatini yoğunlaştırmakta sorun yaşıyor gibi şikâyetler duymaktayız. Ümraniye Psikolog taleplerinde yanınızdayız. Bu dikkat eksikliği konusuna ayrı Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı olarak tanımlanan DSM-5'e göre bu bozukluğun adı Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğudur. Dikkat eksikliği bozukluğu Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğundan farklı bir bozukluk değil, aynı problemin bir alt tipi olarak karşımıza çıkmaktadır. Uzun yıllar dikkat eksikliği bozukluğu bir hastalık olarak görmemiz hata olur. Ancak günümüzde DEHB genellikle genetik olarak bulaşan biyolojik bir hastalık olarak kabul edilmektedir. DEHB geçmişte bir bozukluk olarak tanımlanmadığından, bozukluğu olan birçok kişi hayatlarını başarısız, akademik başarısı düşük, anti sosyal olarak kabul edilen ve toplumdan dışlanmış olarak damgalayarak geçirir. Bu durum son derece yanlıştır.
Bu sorun dünyada ilkokul çağındaki her 20 çocuktan 1'inde ve her 25 ergenden 1'inde görülmektedir. Ülkemizde bu şikâyetler nedeniyle Çocuk ve Ergen Birimi'ne başvuru sayısı giderek artmaktadır. Dikkat eksikliği ve Hiperaktivite bozukluğu, her zaman birlikte görülmeyen iki farklı bozukluktur. Birlikte izlenen çocuklarda ise bazen Hiperaktivite bazen de dikkat eksikliği görülmektedir. Bu ne demektir; yani dikkat eksikliği, Hiperaktivite tanısı olmayan çocuklarda da karşımıza çıkmaktadır. Ayrıca cinsiyete göre de değişebilmekte, DEHB tanısı konulan çocuklarda DEHB kızlarda, Hiperaktivite ve dürtüsellik erkeklerde daha sık görülmektedir.
Popüler inanışın aksine, DEHB yüksek IQ’ dan kaynaklanmaz. Çocuğumda Hiperaktivite var bu üstün zekâlı olduğu Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu; çocuğunuzun akademik, iş, sosyal ve özel yaşamında sorunlara yol açabileceği gibi, depresyon, kaygı, sınıf başarısızlığı, okulu bırakma, iş hayatında düşük başarı, sık iş değiştirme gibi sorunlara da neden olabilir
DEHB'nin üç bileşeni vardır: Bunlar; dikkatsizlik, Hiperaktivite ve dürtüselliktir. Dikkat eksikliği, bu üç semptomun nasıl ortaya çıktığına bağlı olarak üç farklı alt tipe ayrılır. En yaygın tip, üç semptomun da birlikte görüldüğü tiptir. Hiperaktivite`nin gözlenmediği ve sadece dikkat eksikliğinin görüldüğü türe dikkat eksikliği bozukluğu denir. Nadir görülen hiperaktif-dürtüsel tipte ise dikkat eksikliği gözlenmedi.
Dikkat Eksikliği Belirtileri Nelerdir?
Dikkat eksikliğinin en yaygın belirtisi, çocuğun düşük akademik performansıdır. Çocuklar sınıfta konsantre olamazlar ve bir süre konsantre olsalar bile dikkatlerini sürdürmek zordur. Genellikle hayal kurmak, başkalarının söylediklerini dinlememek ve kendi dünyanıza kapanmak olarak tanımlanır. Aynı şey yetişkinler için de geçerlidir. DEHB olan bireyler ayrıntılara dikkatlerini vermezler, verilen komutlara uyum sağlamakta güçlük çekerler ve genel uyum sorunları yaşayabilirler. Ek olarak, bu insanlar günlük işlerini yapamazlar ve dikkatleri kolayca dağıldıklarını görmekteyiz. Bu tür bireyleri ve çocukları çevrenizde sıklıkla görmüşsünüzüdür. Bu problemle baş edebilmek için İstanbulÜmraniye psikolog-pedagog kadromuzdan destek alabilirsiniz.
Şikâyet ettiğiniz çocuk oyunbaz ve dikkat eksikliği ve Hiperaktivite bozukluğu olabilir. 12 yaşından önce başlayan, evde ve okulda en az iki farklı ortamda ortaya çıkan ve altı ay veya daha uzun süre devam eden dikkat eksikliği, Hiperaktivite ve huzursuzluk belirtileri, Dikkat eksikliği ve Hiperaktivite engelini gösterir. Bu bireyler, yemek masasına DEHB eklendiğinde, insanlar uzun süre hareketsiz duramaz veya aynı yerde oturamazla. Bu kişiler çok konuşurlar, başkalarının bitirmesini bekleyemezler ve beklemeyi gerektiren veya sırayla yapılması gereken şeyleri yapmakta zorlanırlar. Çocuklar her zaman koşma, tırmanma ve atlama gibi hiperaktif davranışlara sahiptir. Yetişkinlerde DEHB, sürekli olarak bir işten diğerine koşma ile karakterizedir. Ama bu adamlar tam olarak herhangi bir iş yapmadılar. Dürtüsellik, sendromun en önemli semptomlarından biridir ve kişiye ve eylemlerin sonuçlarına bakılmaksızın ani eylemler olarak kendini gösterir. Çocuklarda görev yaparken sabırsızlık, bir arkadaştan aniden oyuncağını almak, oyunda sıraya girmemek, uygunsuz yerlerde çok fazla konuşmak, diğer kişi konuşurken araya girmek, bağırmak ve gülmek şeklinde kendini gösterebilir.
Dikkat Eksikliği Neden Olur?
Dikkat eksikliği bozukluğunun nedenleri araştırılırken beyinin yapısı ve disfonksiyonu keşfedilmesiyle birlikte diğerlerine kıyasla, özellikle beynin dikkat sağlayan bölgelerinde daha düşük işlev veya atrofi gözlendi. Bunun yanında genetik geçiş de bu hastalığın nedenlerinden biridir. DEHB olan ebeveynlerin çocuklarında DEHB gelişme olasılığı diğer gruplara göre daha fazladır. Aynı zamanda, kardeşlerin genel popülasyona kıyasla hastalığa yakalanma olasılığı daha yüksekti. Erken doğum ve şiddetli kafa travmasının DEHB'nin nedenleri arasında olduğuna inanılmaktadır. Ayrıca hamilelik sırasında annenin alkol tüketimi ve sigara içmenin de DEHB'ye katkıda bulunabileceği belirtilmiştir.
Dikkat Eksikliği Bozukluğu Tedavisi?
DEHB, doğru ve erken teşhis edildiğinde hızlı ve kolay tedavi edilebilen bir bozukluktur. İlaç tedavisi, ebeveyn eğitimi, bireysel görüşmeler, aile terapisi ve grup terapisi, DEHB için en sık kullanılan tedavilerdir. İstanbul Çocuk-Ergen birimimizde psikolog ve pedagoglardan destek alabilirsiniz.