Çocuklarda Davranış Bozukluğu

Çocuklar küçük yaşlardan itibaren davranışlarını sosyal çevrelerine ve normlarına göre şekillendirmeyi öğrenirler. Sosyal mesajlar yoluyla, tutumlarının başkalarını nasıl etkileyeceğini anlarlar. Kendilerini başkalarının ihtiyaç ve duygularına göre düzenleyemeyen çocuklar daha sonraki yaşamlarında problemler yaşayacaklardır. Kurallara uymada zorluk, başkalarıyla empati kurma, başkalarının duygularını anlayamama veya onlara yanlış atıfta bulunma gibi.  Çabuk sinirlenebilir, kavga başlatabilir, otorite ile çatışabilir, başkalarını suçlar veya yalan söylemek gibi davranışlarda bulunabilirler. Kendisinin ve çevresindeki çevrenin güvenliğini tehlikeye atacak davranışlarda bulunabilir (arkadaşlarınınki gibi). Davranış bozukluğu olarak bilinen bu durum, gelecekte antisosyal davranış bozukluğu olarak görülecek olabilir.

Davranış Bozukluğu Nedir?

Çocukluk çağında görülen davranış bozukluğu; karşı çıkma, karşı çıkma, isyan ve düşmanlık gibi tekrarlayıcı davranışlar ya da toplumsal norm ve kuralları ve/veya başkalarının haklarını ihlal eden yineleyici davranış kalıpları olarak görülebilir. İnsanlara veya hayvanlara yapılan saldırılar öfkeli tepkiler olarak kendini gösterir.

Davranış Bozukluğunun Görülme Sıklığı

Bilimsel araştırmalara göre toplumda görülme sıklığı %2,6 ile %15 arasındadır. Ancak klinik uygulamalarda bu oran %20'nin üzerindedir. Erkeklerde görülme sıklığı kızlara göre daha fazladır. Başlangıç ​​yaşı 4-8 yaş olmasına rağmen bazı durumlarda bu duruma dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu veya anksiyete, depresyon vb. bir tanı eşlik eder.

Davranış bozuklukları, çocuğun çeşitli psikolojik ve fizyolojik nedenlerle içsel çatışmalarını davranışlarına aktarmasının bir sonucudur.

Bir çocuğun davranışını bir bozukluk olarak görmek için belirli kriterler gereklidir.

1. Yaşa uygun: Her gelişim döneminin kendine özgü davranışı vardır. Bunun için çocuğun gelişim döneminin özelliklerini anlamak gerekir.
2. Yoğunluk: bir davranışın bozukluk davranışın bir engel olarak görüldüğü 2 kriterdir. Örneğin 5 yaşındaki bir çocukta öfke ve huysuzluk doğal iken, davranış başkalarına fiziksel zarar verme biçimine dönüşüyorsa davranış bozuklukları kategorisine girer.
3. Süreklilik: Çocuğun belirli bir davranışta uzun süreli ısrarıdır.
4. Cinsiyet rolü beklentileri: Erkek ve kız çocukları zaman zaman cinsiyet rollerine göre hareket etmeyebilir. Bu durum tek başına değil, diğer faktörlerle birlikte düşünülmelidir.

Genel davranım bozukluğunun nedenleri;

• Fark edilme isteği
• Ebeveynler üzerinde güç kazanma isteği
• Bu davranışların belirli koşullar altında ödüllendirilme ihtimali
• İntikam arzusu
• Arkadaş onayı
• Yetersiz hissetme
• Vicdan eksikliği ya da suçluluk duygusu: Çocuklar yanlış bir şey yaptıklarında, ceza ile karşı karşıya kaldıkları durumlar dışında kendilerini kötü ya da suçlu hissetmezler, eylemlerinin olumsuz sonuçlarından endişe duymazlar ve başkalarını nasıl inciteceklerini bilemezler.
• Empati eksikliği: Başkalarının duygularını umursamazlar, bu durumda kayıtsız ve mesafeli olarak görülürler ve eylemlerinin başkalarına zarar verdiğini bilseler ve görseler bile, kendileri üzerindeki etkiye odaklanmaya devam ederler. Tedavinin odak noktası bu olmalıdır.
• Problemli performans hakkında kaygısızlık: Okuldaki performanslarından endişe duymazlar ve başarısızlıkları için başkalarını suçlama eğilimindedirler. (Başarısızlığı maskeleme, danışmanlığınin odak noktası olduğunu bilmek.)
• Düşük veya yetersiz duygusal yakınlık: Duygularını başkalarına ifade etmezler, ancak istedikleri yapılırsa ilgi gösterebilirler.
• Çocuklukta olumsuz deneyimler: Davranış kalıpları ile bu deneyimler arasında her zaman bir bağlantı vardır. Dürtülerin, olumsuz düşüncelerin ve duyguların bu davranışlara yol açtığını biliyoruz ve bunları yapmayı seçiyoruz. Bu planlı bir davranış değil. Çocuklar olaylara onlar için ne ifade ettiklerine tepki verirler.

Davranış Bozukluğu Olan Çocuklarla Olumlu İlişki Nasıl Kurulur?

• Ceza ağır olmamalı
• Davranışsal olaylar sakince tartışılmalıdır.
• Çocuklara yaşlarına uygun sorumluluklar verilmelidir.
• Anne babalar olumlu rol model olmalı
• Negatif davranışlar sergilemediğinde önemsenmeli ve ödüllendirilmelidir.
• Davranış gerçekleşirken “bunu yapma, hayır” gibi müdahalelerde bulunulmamalıdır.
• Dürtü ve sahiplenme kavramları öğretilmeli ve ebeveynler rol model olmalıdır.
• Çocuk için yaşına uygun beklentiler oluşturulmalıdır.
• Diğer çocuklarla karşılaştırılmamalıdır.
• Eğer çocuk istediğini elde etmek için bu davranışı sergiliyorsa, bu davranışın hemen ardından çocuk bir şey istediğinde yapılmamalıdır.
• Olumsuz davranışlara müsamaha gösterilmemelidir.

Çocuklarda ve Ergenlerde Davranış Bozukluğunun Konusunda

Çocuk ve ergenlerde görülen davranış bozukluklarının konusunda için başvurulması gereken kişiler, çocuk ve ergen psikologları ile çocuk ve ergen psikiyatristleridir. İki uzmanın işbirliği ile daha erken ve daha faydalı sonuçlar alınabilir. Uzmanlardan birine danışılması durumunda danışılan uzman aileyi diğer uzmana yönlendirebilir. Uzman uygulanacak tedaviyi çocuğa göre formüle eder.

Uygulamalı psikodanışmanlığıde duyguları tanımlama, duygulardaki öfkeyi tanımlama, sorumluluk alma, baş etme becerileri, problem çözme becerileri, sağlıklı kişilerarası beceriler, empati eğitimi, ev ödevi ve gerçek yaşam pratiği üzerinde çalışabilir. Kayseri Pedagog ve Kayseri Çocuk Ergen Danışmanlığı desteği alarak davranış sorunlarının üstesinden gelebilirsiniz.

Danışmanlığıde; danışmanlığı ile çocuğun çevresinin değişmesini ve eskisi gibi davranmamasını sağlarız. Amacımız; terk edilme, istikrarsız ilişkiler, güvensizlikler, güvenin kötüye kullanılması, duygusal yoksunluk, kusurluluk, utanç, hoşlanmama, başarısızlık gibi kalıpları değiştirmektir.

Davranış bozukluğu tedavi edilmezse:

Davranım bozukluğu olan çocukların kendi yaşam kaliteleri ve başkalarının yaşamları üzerinde olumsuz etkileri vardır, yaşam beklentileri düşüktür, çoğu zaman eksik eğitim alırlar ve topluma büyük zararlar verirler. Davranış bozukluğu olan çoğu insan, daha sonra yaşamlarında antisosyal kişilik bozukluğu geliştirir. Antisosyal kişilik bozukluğu; alkolizm, uyuşturucu kullanımı, ilişki sorunları (sık boşanmalar), işsizlik, sağlık sorunları, psikopatoloji (örn. kişilik bozuklukları, depresyon, bağımlılık), fiziksel şiddete yaklaşma, yaralanma hatta ölüm riski altındadırlar. Suç ve hapis oranları yüksektir. Kızların erken gebelik ve antisosyal kişilikte bir eş bulma riski yüksektir. 

Çocuklarda Görülen Davranış Bozukluklarında Uzman Desteği Almak İçin TIKLAYINIZ

Anahtar Kelimeler: Kayseri Pedagog | Kayseri Çocuk Ergen Danışmanlığı | Çocuklarda Görülen Davranış Sorunları