Okul Fobisi Nedir?

Ebeveynlerin çocuklarının büyüyüp okula gitmesini dört gözle beklediğini ve bunun için çok mutlu ve heyecanlı olduklarını söylemeye gerek yok. Ancak, o gün geldiğinde veya sonrasında, çocuklarının okula gitmeyi reddettiğini gördüklerinde aynı derecede şok oldular. Okul korkusu çocuklar ve aileler için bir kabustur. Uzun zamandır beklenen okul başlangıcı bir hayal kırıklığı ve huzursuzluk kaynağı olmuştur. Okul fobisi olan hemen hemen tüm küçük çocuklar annelerinden veya evlerinden ayrılmada zorluk yaşarlar. Bu çocukların annelerinden ayrılmaları ve evden ayrılmaları dramatik bir olaydır. 
Okuldaki yoğun sıkıntı ve güvensizlik nedeniyle okula gitmekten kaçınmaya devam etmek ve okulda yalnız olamamak okul fobisi olarak adlandırılır. Okul fobisi, okulun ilk günü veya herhangi bir zamanda ortaya çıkabilir. Okul fobisi, bir çocuğun okula gitmek için tamamen isteksiz olması ve okulu reddetmesidir. Okul fobisinden söz edilirken çocuğun şiddetli kaygısı olduğu ve çocuğun okula gitmek istemediği anlaşılmalıdır. Okul korkusu normal bir tepki olarak kabul edilebilirken, çocukların yaşadığı bu duygu fobi olarak kabul edilemez ancak korku durumu bir haftadan uzun süre devam ederse çocuğun okula yabancılaşma duygusu giderek artar ve okul fobisi olduğu söylenebilir. 
 

OKUL FOBİSİ NEDEN KAYNAKLANIR?
Çocukların okula gitmek istememesinin birçok nedeni olabilir. Örneğin sınıf çok kalabalık olabilir ve çocuk öğretmeninden beklediği ilgiyi göremeyebilir. Çocuğun sınıf öğretmeni fazla otoriter olabilir ve çocuk öğretmenin katı disiplinine uyum sağlayamayabilir veya bunu sağlayamamaktan korkabilir. Sınıftaki etkinlikler çocuk için zor olabilir veya bir etkinliği (resim, müzik, yabancı dil gibi) tamamlayamamanın onu okuldan uzaklaştıracağı korkusu olabilir. Bir çocuk sınıf veya okul arkadaşlarına uyum sağlamakta güçlük çekebilir: Alay edilme, sevilmeme, arkadaşlarının olmaması ve yalnız kalma endişesi okul fobisine katkıda bulunabilir. Bazen uyum sağlayabilen ve hatta okulda çok başarılı olan çocuklarda okul fobisi ortaya çıkabilir. Burada okul fobisinin kaynağı öğretmen ya da okul ortamı olmayabilir. Bu durumda sorunun nedeni evde ailede aranmalıdır. 
Okul fobilerinin gelişiminde psikolojik deneyimler önemli bir rol oynamaktadır. Okul fobileri, annesine veya bakıcısına aşırı bağımlı olarak büyüyen, aşırı koruyucu ailele düzeninde yaşayan çocuklarda daha yaygındır. Pek çok çocuk, aşırı koruma nedeniyle annelerine bağımlı hale gelir. Utangaç ve içe dönük bir doğa geliştirir. Bu bağlamda anneden ayrılma korkusu okul korkusu ile yakından ilişkilidir. 
Çocuğun evden çıkmak istememesinin birçok nedeni vardır. En önemli sebeplerden biri anneyi kaybetme korkusudur. Çocuk okul için evden ayrıldığında annesinin evi terk edeceğini düşünmüş, okuldan sonra annesini evde bulamayacağını düşünerek okula gitmek istememiş olabilir. Örneğin, çocuk okula gitmeden bir süre önce annesinin “Beni dinlemezsen seni bırakırım” tehdidiyle karşı karşıya kalırsa, çocuk tehdidi unutmayacak ve okula gitmemek için direnecektir. 
Araştırmalar gösteriyor ki, anneyi kaybetme korkusu, kardeş kıskançlığı, annenin çocuğu terk etmeye hazır olmaması, ailedeki eğitim başarısızlıkları, anne-baba arası çatışmalar ve aile ortamındaki gerilimin çocukları okul hayatında olumsuz etkileyen ve okul fobisine sebep olabileceğini göstermektedir. 
 

OKUL FOBİSİNİN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Okula gitmeyi reddeden öğrenciler karın ağrısı, baş dönmesi, titreme, hızlı kalp atışı, terleme, baş ağrısı, sık tuvalete gitme, bayılma, mide bulantısı ve kusma yaşayabilir. Bu belirtilere öfke, depresyon ve saldırganlık da eşlik edebilir. Evde kalmak için anne ve babaya yalvarmaya başvurabilirler. Bazen uyku problemleri de yaşayabilirler ve okul aktivitelerine konsantre olma güçlüğü de ortaya çıkabilir. Kayseri Okul fobisi olan öğrenciler bazen okula herhangi bir tartışma veya protesto olmadan gidebilirler, ancak orada sessizce acı çekerler. Akranlar veya öğretmenlerle sosyal temastan kaçınabilir. 
 

ANNE-BABALAR ÇOCUKLARINA NASIL YARDIMCI OLABİLİR?
Çocuğunuzu okula gitmeye ve okulla ilgili iyi şeyler hakkında okuldan önce konuşmaya teşvik etmek, okul fobisini önlemeye yardımcı olabilir.
Okul fobisi olan çocukların anne-babalarının, çocuklarına dışarıda olmaları durumunda olumsuz şeyler olacağından endişe ederek, sıklıkla gergin ve endişeli hissettikleri gözlemlenmiştir. Çoğu ebeveyn, çocuğumun trafik kazası geçirip geçirmeyeceği veya daha büyük bir çocuk tarafından istismar edilip edilmeyeceği konusunda endişelenir ve çocuk bu endişeyi hissedecektir. 
Her sorunu çözmede olduğu gibi, okul fobilerini ortadan kaldırma sorumluluğu da ailelere ve okullara düşmektedir. Aynı zamanda, ebeveynler sakin, soğukkanlı ve çocuklarına karşı düşünceli olmalıdır. 
Okul fobisi olan bir çocuğa kızmak, sorunun çözülmesini daha da zorlaştırabilir. Çocukları okula zorlamak kesinlikle çözüm değil. Suçlamadan sorunun nedenini bulmak, ona değer vermek ve onu dinlemek, sorunu çözmenin ilk adımı olmalıdır. Çocuğa bu korkunun birçok çocukta görüldüğü ve değiştirilebileceği söylenmeli ve rahatlatılmalıdır. Olumsuz aile tutumları değiştirilmeli ve bunun yerine davranış sergilenmelidir. İlk gün okul bahçesine, ardından okul iç kısmına, ardından sınıfa götürülmelidir. Dolayısıyla atılacak bu adımlar çocuğunuzun okulla barış içinde yaşamasına yardımcı olacaktır.

OKUL FOBİSİ OLAN ÇOCUĞA NASIL DAVRANILMALIDIR?
Buraya özellikle dikkat edin, çocuğun hissini küçümsemeyin, endişe duyun ve şımarık olduğunu düşünmeyin. Bununla birlikte, ihmal edilen ve anlaşılmayan çocukların kaygısı doğal olarak daha da artacaktır. Bir başka yanlış tutum da çocukları okula uyum sağlamaya zorlamak. Korkunun mantığına karşı koymak için bazı çocuklar bu konuda dövülebilir ki bu aslında çok kritik bir durum. Çocuk bu dönemde bu fobiyle baş edemezse, bunun sonucunda tüm akademik hayatı etkilenebilir. Bu nedenle hem ev hem de okul yöneticilerinin ve eğitimcilerin bu konuda bilinçli olması gerekmektedir.
Peki ne yapılmalı? 
Gerekirse, kademeli olarak ayrılmayı sağlamak gerekir. Okul saatlerinde bütün gün orada olmalısınız ve çocuğunuzu yalnız kalmaya zorlamayın. Çocuğun fobi düzeyinde okul korkusu varsa, anne sınıfın önünde çocuğun görebileceği bir yerde durabilir ve daha sonra bekleme odasına biraz daha yürüyebilir. Gelecekte, okuldan daha da uzaklaşabilir. Tüm bunları yaparken şu noktalara dikkat edilmelidir; bu mesafe çocuğun rızasıyla yapılmalıdır. Çocuk hazırsa “Biraz daha ileri gidebilirsin” demelidir. Görünmez olma noktasına kadar, ebeveynler sözlerini tutmak zorundadır. Yani kişi “bekleme odasında olacağım” diyorsa bekleme odasında olmalı, orada olamıyorsa, gitmesi gerekiyorsa bunu çocuğa açıklamalıdır. Çünkü burada ebeveyn-çocuk ilişkisi bozulursa tamiri çok daha zor olacaktır.
Okul fobilerini ortadan kaldırmak söz konusu olduğunda tüm çocuklara uygun bir eğitim modeli olduğu söylenemez. Bu nedenle, ev ve okul arasındaki işbirliği esastır ve gerektiğinde bir pedagog veya psikoloğa başvurmak sorunun çözülmesine yardımcı olabilir. Bir yandan aile çocuğun bağımsızlığı ve olgunluğu için çabalarken, diğer yandan öğretmen çocuğun okulda kendini kanıtlaması ve başarılı olduğu alanlarda kendini göstermesi için fırsatlar yaratmalıdır. Çocuğunuzun sosyalleşmesi ve arkadaşlıklarını güçlendirmesi için okul dışında sınıf arkadaşlarını görmesini ve oynamasını sağlayın.

Aileler, öğretmenler ve uzmanların işbirliği ile çocuğun güven duygusunun güçlendiği ve zamanla çocuğun okul fobisinin ortadan kalkacağı gözlemlenmektedir. Okul fobisini ortadan kaldırmada en önemli şey, sorunu erken teşhis etmek ve sorunun nedenine uygun bir eğitim modeli seçmektir.

Kayseri şubemizde hizmet veren uzman pedegog ve psikologlarımızdan okul fobisi ( korkusu ) hakkında detaylı bilgi almak için TIKLAYINIZ

Anahtar Kelimeler: Kayseri Okul Fobisi | Kayseri Okul Korkusu | Kayseri Pedegog | Kayseri Okula Uyum