Günümüzün Hastalığı DEHB

Hiperaktivite Nedir?
Hiperaktivite, anormal hareketlilik veya aşırı derecede aktif olma olarak tanımlanmaktadır. Yani çocukların kendilerini kontrol edemeyecekleri psikolojik hastalıktır. Sabit hareket, dürtüsellik, saldırgan davranışlar ve dikkat dağınıklığı hiperaktivitede bulunan ortak özelliklerdir. Dürtüsellik kavramına değinmekte fayda var. Dürtüsellik, kişinin davranışlarına limit koyamamasıdır yani sabırsız hareket ederler, mantık dışı hareket edebilirler. Kişi bu hareketleri bilerek, farkında olarak yapmaz.DEHB  küçük yaşlarda ortaya çıkabilir ve bir uzman tarafından teşhis edilebilir. Toplumda yaygın bir şekilde görülmektedir. Hem yetişkinlerde hem çocuklarda görülebilir.

DEHB( Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu) Olan Çocukların Özellikleri Nelerdir?
DEHB( Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu) olan çocuklar, konsantre olmakta veya hareketsiz kalmakta zorluk çekebilirler. Tabir edilen gibi eli ayağı durmuyor cümlesini kullanabiliriz. DEHB(Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu) olan bazı çocuklar sadece aile hayatında değil okul hayatında ve sosyal hayatta da sorunlar yaşamaktadırlar. DEHB (Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu), çocukların DEHB'lerine göre farklı şekillerde davranmalarına neden olur. Örneğin; DEHB olan çocuklar diğer çocuklarla karşılaştırıldığında arkadaş edinmede zorluk yaşayabilirler. Bu hastalığa sahip çocuklar, dikkatleri ve olaylara tepkileri bakımından diğer çocuklardan çok farklıdır. Öğretmenin sorduğu soruları parmaklarını oynatmadan doğrudan cevaplayabilir. Dikkatleri kolayca dağıldıkları için unutkan olabilirler. Genellikle kolayca hayal kurarlar. Eşyalarını kaybedebilir veya ödevlerini tamamlamakta zorluk çekebilirler. Bilmeden çok şey söyleyebilir veya konuşan kişinin sözünü kesebilirler. Ara sıra bu tür davranışları yapan çocuklar olabilir, ancak DEHB olan bir çocukla karıştırılmamalıdır. Şöyle ki bu davranışların aynısını gösteren çocukları hiperaktif olarak tanımlamak hata olur. Uzmandan destek alarak olup olmadığı anlaşılabilir. Ek olarak bu hastalığa sahip olan kişilerde okulu bırakma oranı daha yüksektir. İş hayatlarında düşük performans gösterebilirler. Sigara ve madde gibi kötü alışkanlıkları kullanma oranları daha yüksektir. Kişilik bozukluğu ve depresyon yaşama ihtimalleri de diğerlerine göre daha fazladır. Görüldüğü üzere bu bozukluk çeşitli alanlarda karşımıza olumsuz örnekleriyle çıkıyor. Bu durum okulda, sosyal çevrede ve evde çeşitli durumlara yansır. DEHB(Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu) olan çocuklar genellikle endişe, sinirlilik, üzüntü duygularına sahiptir. Ancak unutulmaması gereken önemli noktalardan biri DEHB` nin tedavi edilebilir olmasıdır.

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğunun Sebepleri Nelerdir?
En çok ilişkilendirilen sebebi genetik olmasıdır. Genetik bir rahatsızlıktır. Ama sadece genetiğe bağlamak hata olur. Bu rahatsızlığa yol açan birçok neden vardır. İyi bir hamilelik geçirmek bebeğin gelişimi için çok önemlidir. Anne hamile olduğu sırada alkol ve sigara kullanır fazla strese maruz kalırsa ayrıca ilaç da kullanırsa doğan bebekte dikkat eksikliği ve Hiperaktivite bozukluğunun görülme olasılığı yüksektir. Kimyasal zehir ve beyinle alakalı nörolojik sebepler bu hastalığın nedenleri arasında gösterilebilir. Bir başka nedeni ise bastırılmış duygular olduğu düşünülüyor. Örneğin bebek ağlamak istediği zaman  bebeği susturmak ona kızmak ağlamasını bastırmış olacak bu da bebeğin ilerleyen zamanlarda bu gibi sorunlar yaşamasına yol açabilir.
         
Çocuklarda Hiperaktivite Belirtileri Nelerdir?
Hiperaktif çocukları en uygun oyun oynadıkları zaman gözlemleyebiliriz. Oyun sırasında dikkatlerini veremezler, hemen sıkılırlar. Sıra bekleyemez sabredemezler hemen araya girerler. Tabi ki hepsinde olan ortak özellik aşırı hareketlilik bu esnada da kendisini gösterir. Sakin kalmaları çok zordur. Otururken hatta yatarken bile elleri ayakları sürekli hareket eder. Düz duvara tırmanıyor cümlesini sık sık kullanırız, burada bahsetmek de yersiz olmaz. Ayrıca yukarıda da bahsettiğimiz gibi bu çocuklarda öfke ve sinirlilik hali çevreye karşı oldukça yaşanılan bir durumdur.

Yetişkinlerde Hiperaktivite Belirtileri Nelerdir?
Bu rahatsızlığın yetişkinlerde de görülebileceğini söylemiştik. Peki belirtileri nelerdir, beraber bakalım. Bu sorunu yaşayan yetişkinleri çalıştığı alanda gözlemlemek daha kolaydır. Baktığımız zaman başladığı işi bitiremezler, yarım bırakırlar, sürekli her şeyi ertelerler ve organize olmakta zorluk çekerler. Çocuklarda da olduğu gibi odaklanma ve dikkat konusunda sorun yaşarlar. Sevgililik, arkadaşlık, aile ilişkilerinde zorluk yaşarlar, olumsuz olaylar yaşamaları kolaydır, ilişkileri iyi değildir. Şunu da söylemekte fayda var. Yetişkinlerde görülme olasılığı bebek ve çocuklarda görülme olasılığına göre daha azdır.
         
DEHB`nin Zeka Düzeyi İle İlişkisi Var Mıdır?
Hayır. Toplumda zeki çocukların bu sorunu yaşama olasılığı daha çok gibi söylemleri var. Fakat he türlü zeka düzeyindeki insanlarda bu sorun görülebilir.
 

Peki Yaş Değiştikçe Hiperaktivite Bozukluğunun Belirtileri Değişim Gösterir mi?
Cevabımız evet olmalıdır. Kişinin farklı dönemlerinde bazı davranışları gösterme sıklığı artar bazı zamanlarda gösterme sıklığı azalır. Örneğin bir dönem dikkat eksikliğini fazlasıyla yaşarken bir dönem dürtüsellik kavramını abartı yaşayabilir. 

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Tedavi Edilebilir mi?
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu tedavi edilebilir. Profesyonel bir destek alınmalıdır. Çocukla beraber aile, okul iç içe olmalıdır. Tedaviye ne kadar erken yaşta başlanırsa o kadar yararlı olur. En etkili tedavilerden birisi ilaçla tedavidir. İlaç konusundayle birlikte kullanılan bilişsel davranışsal danışmanlığı, dikkat artırma programları de eklendiğinde olumlu sonuçlar alınacaktır.
      
DEHB`li Kişi Tedavi Olmazsa Ne Olur?
Eğer bu kişi küçük yaşlarda belirti gösterdiği zaman tedavi olmazsa ileriki yaşlarında kötü alışkanlıklara bağımlı olma riski artar, kişilik bozukluğu yaşama ihtimali artar. Sosyal ilişkilerinde iletişim kurması daha da zayıflar, mutsuz evlilik ve depresyona yatkınlık da ilerisinde yaşanabilecek belirtiler arasında.
         

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Yaşayan Çocukların Ebeveynlerine Ne Öneriler?
Çocuğun böyle bir sıkıntı yaşaması ebeveynlerinin kötü ebeveyn oldukları anlamına gelmez. Anne ve baba bu kısımda çocukla başından beri iletişim halinde olmalıdır. En önemlisi sabırlı olunmalı, sinirlenilmemeli. gerekirse de anne ve baba da profesyonel destek almalıdır. Bu süreçte anne ve babanın birbiriyle olan iletişimi de çocuk için çok önemlidir. Çocuğa nasıl olduğu, kötü bir şey yaşayıp yaşamadığı sorulmalı. He zaman yanında olunduğu hissettirilmelidir. Yukarıda bahsettiğimiz gibi çocuğun ağlamsına, bağırmasına, duygularını yansıtmasına izin vermemek çocuğun duygularını bastırmasına neden olur ve bu da bu gibi çeşitli hastalıklara davetiye çıkartır. Çocuğa kendini açıklaması için fırsatlar vermeliyiz ki kendini rahat hissetsin içinden geçenleri anlatsın. Çocuklarımıza gerekli ilgiyi, sevgiyi göstermeliyiz ve kendi duygularını, sıkıntılarını, isteklerini açıklamalarına izin vermeliyiz. İçine atıp ilerde sorun yaşamasın ve sorun yaşadıysa erken müdahaleyle kişiye ve çevreye zarar vermeden atlatılabilsin.

Kayseri şubemizde hizmet veren uzman pedagog ve psikologlarımızdan dikkat eksikliği hakkında detaylı bilgi almak için TIKLAYINIZ

Anahtar Kelimeler: Kayseri Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu | Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Konusunda